تا حالا بین کارهاتون { فیکا سوئدی } داشتید ؟
فیکا چیه ؟
همون فیکا سوئدی دیگه.
اصلا چیزی ازش نمیدونید؟
خب منم هیچی نمیدونستم تا همین چند وقت پیش که اون اتفاق بد واسم افتاد و به فکر افتادم که اون مشکل ر و هر جور شده حل کنم .
اون اتفاق چی بود؟
این بود که من چند هفته ای میشد که از حجمِ بالای ِ کار ِ محتوانویسی و محتواسازی انقدر خسته و داغون شده بودم که کاملا دچار فلج شده بودم و صبح ها که از خواب بیدار میشدم به جای اینکه سرحال و پر انرژی باشم، انگار که منو انداخته باشن تو یه هاون و با گوشت کوب کوبیده باشن از خستگی نمیتونستم از جام بلند بشم، چه برسه به اینکه بخوام کاری انجام بدم. تازه بعد از کلی کش و قوس وقتی خودم رو پشت میز و لپ تاپم میرسوندم، به کل هَنگ بودم و تا چند ساعت زل میزدم به صفحه لپ تاپ تا بلکه بتونم کاری رو از پیش ببرم که نمیبردم. دیگه واقعا کلافه شده بودم از این وضعیت 😥
خلاصه تو همین اوضاع خراب بودم که خیلی اتفاقی یه مقالهای رو دیدم تو سایت businessinsider که در مورد تاثیر فیکا برای افزایش بهره وری توی محیط کار بود.
انگار خوندن این مقاله مثل یه تلنگر بود برام. چون من جزو اون آدما بودم که فکر میکردم کار، کار، کار بدون وقت گذروندن ِغیر مفید !
اینجوری بود که قهوه و چای و میوه و تنقلات رو هم پشت میزکارم هُلپ میدادم بالا که مبادا وقتم تلف بشه .
ولی بعد از خوندن این مقاله فهمیدم این اشتباهترین کار ِ ممکنه و اتفاقا همین تَوهم تلف نشدن وقت و کار کردنهای پشت سر هم در نهایت تبدیل به یه خستگی عجیب و غریبی میشه که آدم رو فلج میکنه.
فیکا سوئدی اصلا چی هست ؟
شده تا حالا بین کارتون دل و ذهن و بدنتون رو گهگاهی از کار دور کنید و بلند بشید از پشت میزتون و بدون گوشی و کاغذ و هیچ چیز دیگه ای که مربوط به کارتون بشه برید پشت پنجره یا یه جای دنج و یه قُلوپ چای داغ ِ دیشلمه { چای دیشلمه ؛ چای قند پهلو. دشلمه. چای که شکر یا قند در آن حل نکرده باشند بلکه حب قند در دهن گذارند و چای تلخ را بشیرینی آن نوشند. } یا یه قهوه تلخ بنوشید و به هیچی به غیر از استراحت و لم دادن و لذت بردن از چای و قهوه فکر نکنید ؟
اگر نه که خب باید بدونید که اوضاع خرابه و باید منتظر یه طوفان خستگی و فلج ذهنی و جسمی باشید.
و اگر آره که همین حالا لازمه یه تشکر و قدردانی از خودتون بکنید و برای خودتون دست بزنید؛ چون شما یه ناحقی بزرگ نسبت به خودتون رو رد کردید و یه مرحله بالاتر از کسایی قرار دارید که دلخوشیهای کوچیک رو عامل سوزوندن زمان مفید میدونن!
فیکا یه کلمه سوئدی هستش که تو زبانهای دیگه معادلی نداره اما زمانی استفاده میشه که شما لحظاتی متوقف میشید و به خوشی های زندگی فکر کنید.
واقعا همین تعریف یه خطی حال ِ آدم رو خوب میکنه.
توو این روزا و دنیایی که همه در حال دویدن روی تردمیل کار و کار و کار هستن و عرق ریزون دنبال رسیدن به آرزوهای بزرگ و کوچیکشون هستن، فیکا حرف از [ توقف ] میزنه . میگه وایسید کجا با این عجله ؟!
قشنگ نیست ؟ واقعا کجا با این عجله ؟
اما جالبه بدونید که سوئدی ها از قدیم ترها این توقف ها رو داشتن و الان هم دارن . این رسم ِ قشنگِ توقف و لذت بردن از لحظهی حال و نوشیدن یه فنجون قهوه!
راز بهرهوری سوئدی ها در کار و زندگی با روش فیکای سوئدی!
قضیه از این قراره که کار کردن در سوئد با کشورهای دیگه کمی تفاوت داره ولی همین تفاوت کوچیک، نتیجههای خارقالعادهای رو نصیب اونها میکنه که شاید خیلی از ما تا حالا حتی یک بار هم تجربهش نکرده باشیم! سوئدیها اهل گفتن «الان وقتش نیست» یا «بذار باشه فردا» یا «امروز رو بیخیال!» نیستن؛ اونها فقط تا سه میشمرن، کار رو تعطیل میکنن و فرار…
البته این فرار، عاقبت ترسناکی رو براشون رقم نمیزنه و راهی برای خلاصی از آشفتگی ذهنی و سازماندهی افکار پراکنده به حساب میاد. این درسته که هیچ کاری رو بدون به سرانجام رسوندن، نمیشه رها کرد و رفت دنبال خوشی، اما موضوع دقیقا همینه که رها کردنی در کار نیست؛ این رها کردنهای کوتاه هستش که سوئدیها با تمام وجود بهش وفادارن!
کارمندان سوئد، راز افزایش بازدهی ذهن و بهرهوری تیم رو توی محکم شدن پیوند دوستی و رفاقت میدونن؛ اونها حس و حال جشنهای سادهی کوتاهمدت که موقع بازگشت به کار تجربه میکنن رو با هیچی عوض نمیکنن. این حس و حال، چیزی شبیه به منفجر شدن یه بمب انرژی هست که هر کس با دستای خودش میسازه و به خودش تقدیم میکنه.
فیکا چه جوری باعث بهرهوری تو کار میشه ؟
با وقفه!
وقفه بین کار این اجازه رو میده تا مدتی برای خودتون وقت بذارید و بعدش با خودِ قویترتون به کار برگردید. پس همیشه تجهیزات ساخت بمب رو توی کیفتون داشته باشید تا به وقتش انفجارهای لازم رو توی محیط کاری رقم بزنید! مثل بیسکوییت، آجیل، میوههای خرد شده، پودر قهوه و …
امان از این قهوه که همهچیز زیر سر خودشه…
با وقفه به صرف قهوه و معاشرت!
اون قدم تاریخی که قهوه برداشت، فیکا Fika هستش! مصرف یه فنجون قهوه با شیرینی خوشمزهی کنارش، که با وجود سادگی، میتونه باعث تقویت انگیزه برای ادامهی کار بشه. همین که شما تو ذهنتون بدونید بین این همه مسئولیت و سختکوشی، یه وقفه وجود داره که انتظارتون رو میکشه، باعث میشه هم قبل از فیکا پرانرژی باشید و هم بعدش که با روحیهی بالا و سرشار از نشاط، به کار کردن برمیگردید؛ این یعنی خداحافظی با فرسودگی شغلی.
البته فکر نکنید تنها گزینه فقط قهوه هستش؛ سوئدیها به خودشون سخت نمیگیرن و اگه شما هم قصد دارین از این به بعد فیکا رو تو برنامههاتون بگنجونید، لازم نیست خودتون رو به قهوه یا شیرینی خاصی محدود کنید! مهم استفاده از اون وقفه و زمان آزاد بین کار هست؛ تا میتونید باید حسابی خوش بگذرونید و از معاشرت با دوستان و همکاران لذت ببرید. حالا میخواد با چای و قند باشه یا با کاپوچینو و شیرینی سه طبقهی مخصوص به خودتون.
فیکا؛ یه وقفه بین کار همراه با قصه گویی و تعامل
شاید باور نکنید ولی هیچی به اندازهی وقتگذرونی با کسانی که دوستشون داریم، برای آیندهی ما مفید نیست و میشه گفت از خود کار کردن هم نتیجهبخشتره! از قصههای خونهی مادربزرگ گرفته تا اتفاقات هیجانانگیز سفر اخیر، هر چی که مایل به صحبت و گفتگو دربارهی اون با دوستانتون هستید رو از ذهنتون بیرون بکشید و روی میز پهن کنید. فیکا فقط قهوه و شکلات و شیرینی نیست! هدف اصلی، مکالمههایی هست که بین شما و همکارانتون رد و بدل میشه و یه فضای شیرین و صمیمی رو ایجاد میکنه.
وفاداری به فیکا، همون وقفهای که تو سوئد تبدیل به بخشی از زندگی روزمره شده، ضعف در نتایج کاری رو به حداقل میرسونه!
پس یادتون باشه که فیکا یه راز طلایی داره:
“همگی باهم جمع میشیم و اوقات خوشی رو در کنار هم میگذرونیم.”
به تنهایی نمیشه بمب انرژی ساخت؛ مفهوم فیکا کردن دقیقا تاکید روی این داره که لازمهی ذهن آماده و سرحال اینه که مابین کار، زمانی رو به استراحت اختصاص بدیم، راجع به موضوعات غیرکاری گپ بزنیم و درددل کنیم و خوراکی خوشمزهی محبوبمون رو بخوریم و بعد بوووووم، ترکشهای انرژی مثبت رو به سمت خودمون روونه کنیم.
این دید درست و اصولی مربوط به شناخت خوب مهارت های نرم هست . اصلا چیزی در مورد مهارت های نرم میدونید ؟
مهارت نرم چیست؟ { + 1 لیست بلند از مهارتهای نرم}
دلیل دشمنی فیکا سوئدی با میز کار چیه؟
تا حالا شده وقتی مشغول خوردن کاپکیک شکلاتی هستین، یه دفعه تصمیم بگیرید آبنمک غرغره کنید و زود برید سراغ بانکهی نمک؟!
خوب میدونید چنین کاری اصلا با منطق جور در نمیاد! انجام دادن همزمان کارهایی که هیچ سنخیتی با هم ندارن، بدون شک کیفیت حداقل یکی از اونها رو پایین میاره. وقتی شما حین کار دست به سمت خوراکیهاتون میبرید و با عجله یه چیزی میخورید، طبیعیه که نه از اون خوراکی لذت ببرید و نه میتونید حواستون رو تمام و کمال به کار اختصاص بدید!
اولین و مهمترین قانون در فیکا اینه که محیط کاری رو برای مدتی ترک کنید و به جایی برید که خیلی دوستش دارید و عاشق وقت گذروندن در اونجا هستید. سعی کنید دست روی دوستداشتنیترین خوردنیها بذارید و تو زمانی که دارید، خودتون رو با اونها خوشحال کنید. ذهنتون رو کاملا از مشغلههای محیط کار خالی کنید و فکر کردن به مسائل کاری رو به زمان مخصوص به خودش واگذار کنید.
اگه بخوایم از یه زاویهی دیگه به ماجرا نگاه کنیم، میز کار شما حکم چسب رازی رو داره که وقتی پشتش میشینید و شروع به کار میکنید، خطر چسبندگی دائمی به میز، شما رو تهدید میکنه! اما یه عاملی وجود داره که این چسبندگی رو خنثی میکنه و الان دیگه میدونید اون چیه…
چی شد که فیکا، فیکا شد؟
احتمالا حدس زدید که فیکا میتونه برعکسشدهی کافی (Kaffi به سوئدی) باشه! سوئدیها قدیما به قهوه میگفتن Kaffi و همون موقع بود که یه نفر پیدا شد و با جابهجا کردن دو بخش این کلمه، Fika رو به وجود آورد. Fikarast و Fikapaus هم اصطلاحاتی هستن که موقع فیکا در سوئد به کار میرن.
خیلی جالبه که وقتی از خود سوئدیها میپرسن فیکا یعنی چی، هیچوقت به طور مستقیم تعریفش نمیکنن و حداقل سهچهار جمله دربارهی چیستی اون توضیح میدن. چون اگه بخوان فیکا رو به یه استراحت به صرف قهوه و شیرینی محدود کنن، معنا و مفهوم اصلی اون، از دست میره!
فیکا حکم یه تعطیل رسمی با بازهی زمانی کوتاه رو داره که بی برو برگرد باید اجرا بشه. درست مثل تعطیلی جمعهها که هر کاری کنیم، باز هم تعطیله و تعطیله و تعطیله! و البته که فیکا کردن فقط به معنی وقفه کاری نیست، بلکه به جز افراد شاغل، خانوادهها هم میتونن زمانی رو به دورهمیهای صمیمی اختصاص بدن و مدتی از کار و بار زندگی دور بمونن.
در دوران { دورکاری یا کار از راه دور } چهطور میتونیم فیکا کنیم؟
میدونید که این روزها خیلی از کسبوکارها به صورت دورکاری انجام میشن و خیلی ها مثل ما تولیدکننده های محتوا و محتواسازان به کل کارشون دورکار و فریلنسر هست؛ سوالی که پیش میاد اینه که آیا دورکاران نمیتونن فیکا داشته باشن؟
برای پاسخ به این سوال، بهتره یادی کنیم از اون دسته افرادی که ورزش نمیکنن چون فضای کافی و زمان مناسبی در اختیار ندارن! دیگه همه میدونیم که توی 6 متر جا هم میشه بهترین حرکات ورزشی رو انجام داد. پرمشغلهترین افراد هم اگه اراده کنن، میتونن زمانی رو به ورزش اختصاص بدن و به طور قطع، هیچ محدودیتی برای ورزش کردن وجود نداره.
راجع به فیکا هم دقیقا همین مورد صادقه؛ دورکارید؟ اشکالی نداره. یه تماس ویدئویی برقرار کنید، دوستانتون رو در جریان بذارید و در حالی که برای خودتون تو ماگ مورد علاقهتون قهوه میریزید، باهاشون گپ و گفت کنید. میتونید از لحظاتتون عکس بگیرید و توی شبکههای اجتماعی به اشتراک بذارید. اینطوری هم انگیزهی خودتون حفظ میشه و هم تشویقی برای دیگران محسوب میشید.
به عنوان مثال، حتی یه تولیدکننده محتوا که از نداشتن وقت واسه سر خاروندن گله میکنه هم به راحتی میتونه فیکا کنه. موضوع اون دست کشیدنه هستش؛ تا وقتی حاضر نباشیم دست از یکسره کار کردن بکشیم، طبیعیه که صبح تا شب میخکوب باشیم و آخرشم دل و دماغ یه مسواک زدن ساده برامون باقی نمونه…
محدودیتها رو خود ما به وجود میاریم و بس…
بهترین زمان برای فیکا سوئدی چه زمانیه ؟
بهترین زمان برای فیکا، یک بار صبح و یک بار بعد از ظهر هستش؛ دو زمانی که ذهن شما بیشترین نیاز به استراحت بین کار رو حس میکنه. این نیاز میتونه یه هشدار خطرناک باشه که داره در معرض خطر بودن سلامت ذهن شما رو یادآوری میکنه!
وقتی ذهن خستهست یعنی خستهست؛ پس به نیازش اهمیت بدید و مدتی رو به منظور نظمدهی به افکار، از کار دل بکنید. به حرفای درونتون گوش بدید و اون چه که اون لحظه دلتون میخواد رو انجام بدید. شاید این روزا کمتر کسی پیدا بشه که چنین دل و جرئتی داشته باشه! درسته، آدما اونقدر غرق کار میشن و تردیدی هم به خودشون راه نمیدن که اگه کسی غیر از این عمل کنه، فرد جسوری محسوب میشه!
یه خاصیت جالبی که فیکا کردن داره اینه که فرقی نمیکنه چه جایگاه و مقامی دارید و آیا رئیس هستید یا کارمند، فقط برای مدت کوتاهی سِمَت خودتون رو فراموش کنید و همکارانتون رو به چشم دوست ببینید. دوستانی که قراره چند دقیقه باهاشون راحت باشید و از مسائل و اتفاقات زندگی شخصی باهاشون حرف بزنید. تا میتونید مهارت گوش دادن فعال رو توی خودتون تقویت کنید تا بقیه از گذروندن اوقات کنار شما لذت ببرن. فضایی دلنشین، دوستانی بینظیر و اوقاتی دلپذیر؛ این یعنی یه فیکای واقعی و موثر که صدالبته در بهبود سلامت روان شما، تاثیر چشمگیری داره J
نتیجه میگیریم که…
به اتوبوس فیکا اعتماد کنید و غولِ بدجنس و بیحوصلهی درونتون رو که ساعتهاست پشت میز کار نشسته و کلی خستگی به جونش چسبیده رو از جا بلند کنید. یه اردوی دوستانه حق شماست؛ پس یادتون باشه اگه بهتون خوش نگذشت، باید به کیفیت فیکا شک کنید…
راستی، شما جسارت اینو دارید که برای دلتون، شادابی ذهن زحمتکشتون و برقراری تعادل بین کار و زندگی خودتون وقت بذارید؟ یا میخواید صد سال کار کنید و سال صد و یکم، کمی هم با دوستان عزیزتون زمان بگذرونید؟! البته ممکنه اون موقع تاریخ انقضای پودر قهوهتون گذشته باشه و مریض بشید…!!!
از لحظاتِ اولین فیکایی که چه از راه دور و چه کنار دوستانتون انجام دادید، عکس بگیرید و یه یادداشت کوچیک از تجربیات اون فیکا تهیه کنید و برای ما ارسال کنید. نمیدونید به اشتراک گذاشتن کارهای مفید چه لذتی داره و فراتر از اون، خوندن و دیدن این تجربیات قشنگ چه لذتی برای ما به ارمغان میاره.