داستان آشنایی من با  [  آموزش الکترونیکی E-Learning   ]

 “می دانستید 7 روش برای پختن کاپ کیک وجود دارد؟

من هم نمی دانستم! تا اینکه یک کلمه برای گوگل نوشتم ” کاپ کیک” و او در عوض به من سه کتاب الکترونیکی (E-Book)، 60 صفحه اسلاید پاور پوینت، هزاران عکس و چند گیگ ویدئو داد.

موبایلم را گذاشتم روبرویم. به یکی از فیلم ها نگاه کردم، تخم مرغ ها را شکستم و هم زدم. به فیلم نگاه کردم، زعفران و دارچین را اضافه کردم. به فیلم نگاه کردم، دمای فر را تنظیم کردم و تمام. حالا هر 7 روش را از برم.”

فقط کافی است بخواهید و تصمیم بگیرید چیزی را یاد بگیرید اگر به اینترنت دسترسی داشته باشید با آموزش الکترونیکی حتما آن را یاد می گیرید.

سرعت استفاده از اینترنت برای آموزش سرسام آور است. در مورد هر چیزی، به قول خودمان شیر مرغ تا جان آدمیزاد، می شود هزاران محتوای آموزشی پیدا کرد و از جزئیاتش سر در آورد. آموزش الکترونیکی با اینترنت ارتباط بین آموزش دهنده و آموزش گیرنده را ساده تر کرده و همین یعنی فرصتی طلایی برای کسانی که دانش یا مهارتی دارند و می خواهند از راه آموزش آن به دیگران کسب و کارشان را رونق دهند یا در آمد کسب کنند.

تعریف آموزش الکترونیکی (E-Learning)

تعریف ساده آموزش الکترونیکی و چیزی که بین کاربران در مورد معنی این واژه رایج است، استفاده از وسایل الکترونیک مثل کامپیوترها، تلفن های هوشمند، تبلت ها و … برای یادگیری است. آموزش الکترونیکی در سال های اول فقط به آموزش دانش آموزان با استفاده از کامپیوتر محدود می شد اما با پیشرفت تکنولوژی و عرضه وسایل الکترونیکی و گسترش اینترنت علاقه مندی به آن بسیار افزایش پیدا کرد. امروزه از سازمان های بزرگ تا کسب و کارهای کوچک از آموزش الکترونیکی برای ارتقاء دانش و تخصص کارمندان خود استفاده می کنند یا با ارائه دوره های آموزشی مشتری به دست می آورند و محصول خود را می فروشند.

تماشای یک فیلم آموزشی، خواندن یک مقاله یا کتاب الکترونیکی آموزشی یا شرکت در یک امتحان آنلاین و … آموزش الکترونیکی هستند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته در سال های گذشته تخمین زده می شد که سالانه 5% بر حجم آموزش آنلاین اضافه می شود و به زودی آموزش افلاین به کلی کنار گذاشته خواهد شد. اما به نظر می رسد این روزها با پاندمیک شدن ویروس کرونا و خانه نشینی و تعطیل شدن دانشگاه ها، مدرسه ها و کلاس های حضوری آموزشی این موضوع سریعتر اتفاق افتاده. همین حالا دانش آموزان با اینترنت و با استفاده از وسایل دیجیتال آموزش می بینند، تکالیف شان را انجام می دهند و امتحان می دهند.

|||||||||||||||||||||||||||||||||||  تولید محتوای آموزشی یعنی چی ؟ [ شاید اون چیزی که فکر میکنید نیست ]   ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

مزایای آموزش الکترونیکی چیست ؟

آموزش الکترونیکی نسبت به حضوری راحت تر است

اگر قرار باشد مخاطب در دوره حضوری آموزش نرم افزار ایلاستریتور شرکت کند، باید از  خانه خارج شود، از ترافیک، گرما یا سرمای هوا عبور کند تا به کلاسش برسد. با آموزش الکترونیکی تنها کاری که باید انجام دهد این است که به صفحه کامپیوتر، تلفن همراه و … نگاه کند. خیلی راحت تر است، نه؟

در هزینه و زمان صرفه جویی می کند

آموزش الکترونیکی نیاز به مکان و زمان مشخصی ندارد. همیشه در دسترس است. بسیاری از کسانی که می خواهند چیزی یاد بگیرند نمی توانند ساعت مشخصی از روز سر کلاس حاضر باشند. با این روش آنها از زمان های مرده خودشان به بهترین شکل استفاده می کنند.

از یک طرف نیاز نیست که آموزش دهنده مکانی برای برگزاری کلاس آماده کند و برای اجازه، برق و … هزینه کند و از طرف دیگر لازم نیست آموزش گیرنده هزینه های رفت و آمد بدهد، یعنی بازی دو سر بُرد.

آموزش الکترونیکی شخصی است

یادگیرنده ها از نظر سرعت، دقت و نحوه یادگیری با هم متفاوت هستند. با این روش می توان برای مخاطبان با مدل های یادگیری متفاوت محتوای آموزشی تولید کرد، اگر مخاطبان به شنیدن صدا و یادگیری از آن علاقه دارند از فایل های صوتی استفاده کرد، ویدئوهای آموزشی، عکس ها و اینفوگرافیک ها را برای مخاطبان بصری آماده کرد یا از واقعیت مجازی برای آموزش کاربران مدل جنبشی استفاده کرد.

آموزش الکترونیکی می تواند موثرتر باشد

آموزش الکترونیکی این قابلیت را به آموزش دهنده می دهد که محتواهای آموزشی را به شکل ویدئو، پادکست و … ارائه بدهد. وقتی که درس های دوره جذاب طراحی شوند و در طول آن یادگیرنده با محتوای آموزشی تعامل داشته باشد، بهتر یاد می گیرد و احتمال بیشتری خواهد داشت که از دانشش بیشتر و موثرتر استفاده کند.

این روش را با خواندن مطلبی به صورت نوشته و روی کاغذ مقایسه کنید. کدام را انتخاب می کنید؟

چطور محتوای آموزشی الکترونیکی تولید کنیم؟

قبل از اینکه مستقیم برویم و از ابزارهایی که برای تولید محتوا داریم استفاده کنیم باید چند مرحله اساسی را برای طراحی دوره آموزشی بگذرانیم:

1-دلیل تان برای تولید محتوای الکترونیکی را مشخص کنید

چه هدفی دارید؟ قرار است چه کسانی از آموزش های شما استفاده کنند؟ و مهم تر از همه:

چرا می خواهید محتوای الکترونیکی تولید کنید؟

این سوال ها را از خودتان بپرسید و تا جواب روشنی برایشان پیدا نکردید وارد مرحله بعدی نشوید.

2-مواد آموزشی تان را جمع کنید

با جمع کردن تمام مواد آموزشی که دارید و موجود هست شروع کنید، موادی مانند:

یادداشت ها

فیلم ها

عکس ها

فایل های صوتی

همه مواد آموزشی موجود

این مرحله به شما کمک می کند که بفهمید چه چیزهایی ندارید و چه محتواهایی باید تولید کنید.

3- نقشه راه تعیین کنید

مراحل آموزش را طراحی کنید و جای محتواهای موجود را میان آنها تعیین کنید. ترتیب استفاده از محتواها و آموزش ها را مشخص کنید.

4-دوره را از نظر بصری طراحی کنید

می خواهید از چه رنگ های استفاده کنید؟ از چه گرافیکی استفاده می کنید؟ شکل ظاهری دوره تاثیر زیادی در علاقه مندی و حفظ مخاطب دارد. سعی کنید با توجه به مخاطب بهترین طراحی را انجام دهید.

5-محتوا تولید کنید

با استفاده از اطلاعاتی که از مرحله های 1 و 2 به دست آورده اید می دانید که چه محتوایی باید تولید کنید. شروع کنید، هر چه که نیاز دارید تولید کنید، ویدئو ضبط کنید، بنویسید و … . از ابزارهای تولید محتوایی که در ادامه در موردشان حرف می زنیم استفاده کنید و هر چیزی را که لازم است به دوره اضافه کنید.

6-محتواهای تولید شده را منسجم کنید

همه چیزهایی که تولید شده را جمع بندی کنید. مسیر را مشخص کنید و آنها را بر اساس نقشه راه بچینید. پراکندگی محتوا و بی نظمی آن رسیدن به هدف دوره را مختل می کند.

می توانید از سیستم مدیریت یادگیری (LMS) برای یکپارچه سازی و نظارت بر محتوا استفاده کنید.

Learning Management System یا به اختصار LMS نرم افزاری است که بوسیله آن امکان ارائه، مدیریت، نظارت، گزارش گیری و … دوره های آموزشی مجازی فراهم می شود.

معرفی ابزار تولید محتوای الکترونیکی :

خوشبختانه تا دلتان بخواهد برای تولید محتوا ابزار رایگان وجود دارد مثل این ها:

عکس، اینفوگرافیک و تصویر های آموزشی:

Canva: نرم افزاری آسان و کاربردی برای ساختن نمودار، اینفوگرافیک، کولاژ و …

Easel.ly: به صورت آنلاین اینفوگرافیک تولید کنید و به اشتراک بگذارید.

: Google Chart  داده های خودتان را به نمودار تبدیل کنید.

Pixlr : به شما امکان می دهد که عکس ها یا تصویرهای گرافیکی را به صورت رایگان ویرایش کنید.

Unsplash  : عکس های رایگان پیدا کنید.

نرم افزارهای ضبط و ویرایش فایل های صوتی:

Ardor : نرم افزار ضبط، ویرایش و ترکیب فایل های صوتی

Audacity: یک نرم افزار اپن سورس عالی برای ضبط و ویرایش صدا

Voki: ساختن آواتار برای صدای اشخاص و سخنرانی ها

vozMe: تبدیل متن به فایل صوتی.

فیلم ها و انیمیشن های آموزشی:

Camtasia: نرم افزار ویرایش ویدئو، اضافه کردن موسیقی، جلوه های ویژه، ساختن تصاویر متحرک

Screen-O-Mastic: ضبط از روی دسک تاپ کامپیوتر

Snagit: ایجاد و ویرایش ویدئوها یا تبدیل آنها به تصاویر متحرک GIF

فایل های متنی:

Word: شناخته شده ترین نرم افزار ساخت و ویرایش متن

PowerPoint: ساختن اسلاید ها و ارائه فایل های آموزشی

نرم افزارهای نوشتن آموزش الکترونیکی:

iSpring: نرم افزار که می توانید در آن فایل پاورپوینت بسازید، آزمون ها را اضافه کنید و در LMS یا هر سیستم مدیریت آموزشی دیگر منتشر کنید.

Easygenerator : نرم افزاری که می توانید رایگان از آن برای طراحی دوره های آموزشی تعاملی استفاده کنید.

نرم افزارهای تولید محتواهای تعاملی و قابل ارزیابی:

این نرم افزارها به شما امکان می دهند که از طریق گرفتن امتحان، طراحی سوالات چهارگزینه ای و … تعامل یادگیرنده را با محتوا بیشترکنید و به یاد گیری او کمک کنید.

: طراحی سوال ها چهارگزینه ای، سوال های درست یا غلط، پر کردن جاهای خالی و …Easy Test Maker

Formsite : بیشتر از 100 قالب و 40 فرم سوالات برای طراحی امتحان و پرسش از یادگیرنده ها.

و هزاران نرم افزار ریز و درشت دیگر که می توانید از آنها برای تولید محتوای آموزشی استفاده کنید.

چگونه درگیری مخاطب با دوره آموزش الکترونیکی را بیشتر کنیم؟

یکی از اساسی ترین جنبه های طراحی دوره آموزشی الکترونیکی تولید محتوای جذاب است. حتی با وجود مخاطبی که به ما اعتماد کرده است. محتواهایی که یادگیرنده را به لحاظ شناختی و عاطفی درگیر نکند احتمالا تاثیری نخواهد داشت. مخاطب نمی تواند از دانش و مهارتش در موقعیت های لازم استفاده کند و خیلی راحت از ادامه دوره یا شرکت در دوره بعدی دل می کند.

|||||||||||||||||||||||||||||||||   با این 3 روش تولید محتوای جذاب ، مخاطب برای شما سر و دست می شکند !   |||||||||||||||||||||||||||||||

یک سری از کارها را بکنید و یک سری را نکنید تا مخاطب تان را علاقه مند نگه دارید:

 برای جذاب سازی آموزش الکترونیکی این کارها را بکنید :

با همه دستگاه های دیجیتال سازگار باشد

یادگیرنده های امروزی علاوه بر اینکه از دستگاه های مختلف برای یادگیری استفاده می کنند حتی در طول روز پیش می آید که از این دستگاه به آن دستگاه می روند تا روند یادگیری شان را ادامه دهند. محتوای ایجاد شده برای دوره ها باید طوری طراحی شود که بر روی همه دستگاه های دیجیتال قابل دست یابی باشد. بدون توجه به این قضیه انتخاب یادگیرنده محدود می شود.

باید امکانات هر دستگاه در تولید محتوا مد نظر قرار گیرد. مثلا تایپ کردن بر روی گوشی موبایل گزینه مناسبی نیست اما کارهایی مثل کشیدن یا انتخاب کردن مناسب است و محتوای آموزشی باید بر اساس آن طراحی شود.

تخمین زمانی بدهید

یادگیرنده دوست دارد بداند که کی دوره اش تمام می شود. چه قدر زمان نیاز دارد تا قسمتی از کار را یاد بگیرد. در دوره ها حتما برای بخش های آموزشی بازه زمانی تعیین کنید و آن را همراه تخمین اتمام دوره به کاربر بگویید با این کار انگیزه او را برای ادامه دوره حفظ خواهید کرد.

مثلا 12 ساعت آموزش وردپرس، کاربر می داند که باید 12 ساعت زمان بگذارد تا وردپرس را یاد بگیرد حتی به صورت جزئی تر می داند با دیدن 2 ساعت از ویدئوی آموزشی می تواند دامنه و هاست بخرد و سایت خودش را راه اندازی کند.

کارکردن با آن ساده باشد

از اپلیکیشن یا سیستم یادگیری استفاده کنید که نیاز به آموزش شیوه بهره برداری نداشته باشد و کارکردن با آن ساده باشد. اگر یادگیرنده در محیط یادگیری گیج شود و نداند که چطور از گزینه ها یا دکمه ها استفاده کند ادامه دادن دوره برایش سخت می شود و نمی تواند روی محتوا تمرکز کند.

از خودتان بپرسید چرا از تصویر گرافیکی یا انیمیشن یا ویدئو استفاده کرده اید اگر نتوانستید جواب بدهید، حتما به آنها نیازی ندارید، همه موارد غیر ضروری را کنار بگذارید.

طراحی بصری مناسب، در دسترس و مطابق با اهداف دوره انجام شده است. در حقیقت هنگامی که طراحی درست است، کاربر حتی متوجه ویژگی های اضافی یا تزئینات اضافی نمی شود.

مخاطب هدف را مد نظر داسته باشید

راحتی و رضایت مخاطب هدف در تمام مراحل تولید محتوای آموزشی باید مد نظر قرار گیرد. هدف از طراحی این دوره این است که مخاطبان در آن ثبت نام کنند، طبق سرفصل های آن پیشرفت کنند و به این باور برسند که می توانند بعد از طی کردن کامل دوره آموزشی شما آن مهارت یا دانش را کاملا یاد گرفته باشند، بنابراین ایده های تیم طراحی و خودتان را کنار بگذارید، به چیزی که مخاطب می خواهد توجه کنید و کاری کنید که او با راحتی و نتیجه گیری خوب دوره را ادامه دهد.

از تصاویر مبهم در آموزش الکترونیکی استفاده نکنید

عکس ها در یادگیری نقش بسیار خوبی دارند، استفاده از آنها باعث می شود که متن های بلند شکسته شوند و به مخاطب در یادگیری بهتر کمک می کنند. اگر عکس های شما تار باشند یادگیری مخاطب مختل می شود. بنابراین همیشه از عکس های باکیفیت استفاده کنید. می توانید از نرم افزار فتوشاپ برای افزایش کیفیت عکس ها استفاده کنید. یکی از راه حل ها تهیه فرمت وکتور (Vector) عکس هاست. فرمت وکتور به مخاطب این امکان را می دهد که اندازه عکس را بدون افت کیفیت تا هر اندازه که نیاز دارد بزرگ کند و از اطلاعات آن استفاده کند.

|||||||||||||||||||||||||   آموزش بهینه سازی نرخ تبدیل سایت به کمک تصاویر ( +17 مثال تصویری و مطالعه موردی )   ||||||||||||||||||

در مقابل ویرایش دوره مقاومت نکنید

هیچ دوره ای کامل نیست. دوباره به سرفصل ها نگاه کنید، طراحی را ببینید. مسلما جایی هست که اگر بیشتر روی آن کار کنید بهتر خواهد شد. بعضی اوقات نیاز است که برگردید و استراتژی تان را دوباره بررسی کنید. چسبیدن به یک دیدگاه و اصلاح نکردن روش ارائه دوره جلوی پیشرفت شما را می گیرد و فرصت بهبود تجربه کاربری را از شما می گیرد.

||||||||||||    6 مرحله ویرایش محتوا برای تبدیل محتوای وانیلیِ معمولی به محتوای شکلاتیِ جذاب !!   |||||||||||||||||||||

مثل ربات نباشید

مثل معلمی نباشید که شروع می کند و اول تا آخر درس را یک نفس می رود. از داستان ها برای انتقال دانش استفاده کنید، موقعیت های واقعی را به مخاطب نشان دهید. از مثال ها استفاده کنید تا مخاطب به صورت عملی یادبگیرد. کاری نکنید که مخاطب احساس کند با رباتی روبرو است که فقط چیزهایی را حفظ کرده و دارد از بر می نویسد یا می خواند.

فرض نکنید که مردم می دانند که دوره را چطور تمام کنند

برای شما که دوره را طراحی کرده اید همه چیز واضح و روشن است. از چه مسیری ادامه دهید و کجا دوره را تمام کنید اما ممکن است تعداد زیادی از مخاطبانی که در دوره شما شرکت می کنند برای اولین بار در دوره ای آنلاین شرکت می کنند. به آنها کمک کنید که در مسیر بمانند، به سوالاتشان جواب دهید، راهنمایی شان کنید که چطور مطالبی را که یاد گرفته اند جمع بندی کنند و از آنها استفاده کنند.

هرگز از مرور دوره غافل نشوید

بدون ارزیابی دوره چه اتفاقی می افتد؟ نقاط ضعف و قوت آن را پیدا نمی کنید و کم کم تعداد مخاطبانی که در آن شرکت می کنند کم می شود. گرفتن بازخورد برای اصلاح دوره حیاتی است. از مخاطبان بخواهید که نظرشان را در مورد محتوای دوره و شیوه ارائه اش بدهند، آنها را جمع بندی کنید و از گنجینه ای که در اختیار دارید برای برطرف کردن مشکلات و طراحی دوره های جدید استفاده کنید.

نتیجه گیری مقاله آموزش الکترونیکی:

5 % (یا بیشتر) رشد سالانه استفاده از آموزش های الکترونیکی را دست کم نگیرید. حتما در کسب و کار شما چیزی برای آموزش دادن هست. حتما مخاطبان سوال هایی دارند که جوابش پیش شماست. حتما مخاطبانی دارید که دوست دارند که از زمان و هزینه شان به بهترین شکل استفاده کنند. به نیازهای آنها پاسخ دهید، دوره ای آموزشی را طراحی کنید که هم جذاب باشد و هم موثر. با این کار مخاطبان تان را حفظ خواهید کرد.

تمرین جایزه دار :

اگر یک شرکت تولید کننده ابزارآلات داشته باشید آیا به محتوای آموزشی نیاز دارید؟ چطور از محتوای آموزشی الکترونیکی برای افزایش بازدید سایت و فروش آنلاین استفاده می کنید؟ چه شکل هایی از محتوای آموزشی الکترونیکی بیشترین بازده را برای شما خواهد داشت؟ روش خلاقانه و استفاده نشده ای به ذهن تان می رسد که هم مخاطب را جذب کند و هم به او چیزی یاد بدهد؟

جایزه حل تمرین : 50% تخفیف شرکت در دوره یادگیری تولید محتوا